The Aguas Calientes group of Cahuilla Indians at Palm Springs tells a story about the creation of the first palm. – Gary Nabhan
Ο αγαπημένος μου περίπατος είναι το κατέβασμα της Σάμου για να πάρω το μετρό από το Σταθμό Μεταξουργείο ή για να πάρω λίγο αέρα στους δρόμους της γειτονιάς.
Στη Σάμου υπάρχει το γέρικο πλατάνι που γέρνει πάνω από το οδόστρωμα και στην επόμενη γωνία η τεράστια άγρυπνη κουκουβάγια με αστρικά νέφη ζωγραφιστά στις κόρες των ματιών. Η Σάμου δεν είναι πεζόδρομος, στενά έχει τα πεζοδρόμια αλλά ελάχιστη κίνηση των αυτοκινήτων.
Ο Platanus orientalis, ο Πλάτανος ο ανατολικός είναι δέντρο ιθαγενές της νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής. Ψάχνοντας στο διαδίκτυο βρήκα ότι στην πλειοψηφία τους τα πλατάνια της Αθήνας, όπως και τα πλατάνια της Πανεπιστημίου, ανήκουν στο υβριδικό είδος Platanus × acerifolia, διασταύρωση μεταξύ του ανατολικού πλατάνου και του αμερικανικού Platanus occidentalis, του sycamore tree. Μικρό το κακό, καθόλου θα έλεγα, καθώς το υβρίδιο αντέχει στο δύσκολο αστικό περιβάλλον.
Είχα έναν καθηγητή σε μεταπτυχιακό μάθημα αστικού σχεδιασμού, αρχιτέκτονα, τον Fred Matter. Μας είχε ξεκινήσει από τα βασικά, τον Mircea Eliade, μας μιλούσε για αυτό που αγκυρώνει κοινωνίες μέσω του χτιστού περιβάλλοντος στη γη, γι’ αυτό που φτιάχνει πατρίδες, για τον axis mundi και για τα θεμέλια. Μας έλεγε και για sense of place, την αίσθηση του χώρου, το πόσο σημαντικό είναι να αναδεικνύεται στις αστικές αναπλάσεις. Για τα στοιχεία ταυτότητας στο αστικό περιβάλλον που στοχεύει η ανάπλαση, για το πώς θα πρέπει να προσδιοριστούν προσεκτικά και να βασιστεί το κάθε εγχείρημα σε αυτά. Genius Loci.
Δεν ξέρω αν είναι ουασινγκτόνιες οι φοίνικες στις πρόσκαιρες, φτηνιάρικες τεράστιες ζαρντινιέρες της Πανεπιστημίου. Έτσι διάβασα, εμένα μου φάνηκαν ασιατικό είδος αλλά πιθανότατα κάνω λάθος. Διάβασα ότι ουασινγκτόνιες φυτεύτηκαν για πρώτη φορά στον τότε Βασιλικό Κήπο το 1842. Σημειώνω ότι ο Εθνικός Κήπος είναι βοτανικός κήπος.
Στο Αργοστόλι υπάρχει ένας δρόμος, ένας περίπατος, τα φοινίκια. Καμία σχέση με ουασινγκτόνιες, μάλλον φοίνικας του Θεόφραστου, αυτός που φυτρώνει στο Βάι και στην Πρέβελη, σε περισσότερο άνυδρες περιοχές, όχι στην άλλη άκρη της γης αλλά σε άλλη γωνιά της Ελλάδας. Ίσως είναι κάποιο υβρίδιο για λόγους αντοχής, αλλά σε κάθε περίπτωση μοιάζουν με Phoenix theophrasti, τον Κρητικό φοίνικα.
Sense of place. Washingtonia filifera, ιθαγενής της αμερικανικής ερήμου, κρυμμένη σε μυστικές γωνιές που αναβλύζει νερό. Από αυτήν πήραν τον όνομά τους οι Palm Springs.
Πέντε μίλια παραπάνω από εκατό, στα δυτικά, το Λος Άντζελες.
Instant Los Angeles, φακελάκι στιγμής που ανοίξανε και ρίξανε το περιεχόμενο στο βαμμένο με πλαστικό οδόστρωμα Πανεπιστημίου και Βουκουρεστίου, και περιμένουν να φυτρώσει. Δίχως θεμέλιο, δίχως αίσθηση του χώρου. Σε απόλυτη αμνησία το πού.
Τα πλατάνια τί τους έφταιξαν και τα ‘κρυψαν;
Τη θέση του πλέον καταθλιπτικού αθηναϊκού δρόμου στην καρδιά μου παίρνει το ξεκίνημα της Πανεπιστημίου από το τέλος της Σταδίου.
Αγαπημένος μου δρόμος και περίπατος παραμένει η Σάμου, ιδιαίτερα το τετράγωνο με τον πλάτανο και την κουκουβάγια.
Μην τολμήσετε να την ακουμπήσετε, να την πεζοδρομήσετε.
