Εκτός από το Civilization, παιχνίδι που διακονώ από το 1993,  διασκεδάζω και με κάτι άλλο: σε μια διπλωματική έκδοση εγγράφου, προσπαθώ να αποκαταστήσω κενά στο κείμενο, όπως τα υποδεικνύει ο ερευνητής. Ιδίως ονόματα, τοπωνύμια ή άλλα στοιχεία. Αντικαθιστώ δηλαδή, όπου γίνεται, τις τελίτσες με γράμματα.

Ωστόσο σε δύο περιπτώσεις υπάρχουν δύο μεγάλα κενά, που οι επιστήμονες έχουν υποδείξει από παλιά. Στον Στράβωνα και στον Προκόπιο.

 Στράβων 7.12

Κατ᾽ ἀρχὰς μὲν οὖν ἄνδρες ἦσαν οἱ προφητεύοντες· καὶ τοῦτ᾽ ἴσως καὶ ὁ ποιητὴς ἐμφαίνει· ὑποφήτας γὰρ καλεῖ, ἐν οἷς τάττοιντο κἂν οἱ προφῆται· ὕστερον δ᾽ ἀπεδείχθησαν τρεῖς γραῖαι, ἐπειδὴ καὶ σύνναος τῶι Διὶ προσαπεδείχθη καὶ ἡ Διώνη. Σουίδας μέντοι Θετταλοῖς μυθώδεις λόγους προσχαριζόμενος, ἐκεῖθέν τέ φησιν εἶναι τὸ ἱερὸν μετενηνεγμένον ἐκ τῆς περὶ Σκοτοῦσσαν Πελασγίας· ἔστι δ᾽ ἡ Σκοτοῦσσα τῆς Πελασγιώτιδος Θετταλίας· συνακολουθῆσαί τε γυναῖκας τὰς πλείστας, ὧν ἀπογόνους εἶναι τὰς νῦν προφήτιδας· ἀπὸ δὲ τούτου καὶ Πελασγικὸν Δία κεκλῆσθαι· Κινέας δ᾽ ἔτι μυθωδέστερον* * * [lacuna]

 Προκόπιος, περί κτισμάτων

τοιαύτη μὲν οὖν τις ἡ Εὔβοια τυγχάνει οὖσα· ζεῦγμα δὲ τῷ πορθμῷ μία τις ἐγκειμένη ποιεῖται δοκός· ἥνπερ ἐπιτιθέντες μέν, ἡνίκα ἂν ᾖ βουλομένοις σφίσιν, οἱ ἐπιχώριοι ἠπειρῶται δοκοῦσιν εἶναι καὶ εἰς γῆν τὴν ἀντιπέρας πεζοὶ ἴασιν, ἀφαιρούμενοι δὲ ταῖς τε ἀκάτοις διαπορθμεύονται τὸν ἀνάπλουν καὶ νησιῶται γίνονται αὖθις, ἑνός τε ξύλου ἐπιβολῇ καὶ ἀφαιρέσει καὶ πεζεύουσι καὶ ναυτίλλονται· *** ἐντὸς καθειργμένην καλοῦσι Παλλήνην. τὴν μέντοι εἴσοδον διατειχίσματι τὸ παλαιὸν καταλαβόντες οἱ ἐπιχώριοι, ταύτῃ τε τὴν ἑκατέρωθι συζεύξαντες θάλασσαν, πόλιν ἐνταῦθα ἐδείμαντο, ἣν πάλαι μὲν Ποτίδαιαν, τανῦν δὲ Κασανδρίαν  ὀνομάζουσιν.

Δυο κενά ορίζουν μέγα μέρος της αρχαίας ημών γεωγραφίας. Το έβδομο βιβλίο του Στράβωνα, διακόπτεται απότομα στην εισαγωγική ανάπτυξη της ΝΑ Ευρώπης, σταματώντας στην Ήπειρο, ενώ υπάρχουν αποσπάσματα, από την εποχή που το κείμενο δεν είχε χαθεί και αποτελείται από αναφορές μεταγενεστέρων αντιγραφέων. Αλλά η Μακεδονία λείπει. Μπορεί να μνημονεύεται το θρυλικό «έστι μεν ουν Ελλάς» και τα λοιπά, μια περιγραφή της Εγνατίας, αλλά αυτά είναι σπαράγματα που δεν ξέρουμε τον συγγραφέα τους. Ξέρουμε τι σημείωσαν οι μεσαιωνικοί επιτομείς, και μερικά χωρία θα είναι του Στράβωνα.

Το ίδιο συμβαίνει με το «περί κτισμάτων» του Προκοπίου, έργο του 540 μ.Χ., που υπάρχει μια απότομη διακοπή της διήγησης, πάλι στο  πρώτο γενικό κείμενο, όπου ο άνθρωπος περιγράφει τον Εύριπο της Εύβοιας και πάνω στη γλύκα, συνεχίζεται η περιγραφή της Παλλήνης. Άρα λείπει η υφήγηση από την Εύβοια έως την Κασάνδρεια, επομένως δεν υπάρχει Θεσσαλονίκη. Τα δευτερεύοντα, επαρχιακά αμυντήρια, υπάρχουν, καθώς ο Προκόπιος συμβουλεύτηκε και παραθέτει τις σχετικές λίστες, αλλά απουσιάζει η αναλυτική περιγραφή των πράγματι μεγάλων έργων της εποχής ανάμεσα στο κενό. Δηλαδή, η Θεσσαλονίκη.

Προσοχή λοιπόν στις μεγάλες lacunae της Ιστορίας και της Γεωγραφίας, καθώς η αναστήλωση της ρωμαϊκής Μακεδονίας και της πρωτεύουσάς της, Θεσσαλονίκης, γίνεται δυσχερέστερη, αφού οι πληροφορίες από τον Γεωγράφο και τον Ιστορικό, δεν περιλαμβάνουν αυθεντικό κείμενο που περιγράφει τους κυνόδοντες αυτής της χώρας.

Bέβαια, υπάρχουν τα ανασκαφικά δεδομένα και οι χρονολογήσεις των ερευνητών, αλλά επιμένω πως το κενό δεν καλύπτεται πάντοτε από σωζόμενες τοιχοποιΐες και ευρηματικές υποθέσεις εργασίας.

Έως τότε, είναι ανοίκειο να υπάρχουν πραγματείες ,όπου μνημεία της πόλης ΔΕΝ μνημονεύονται στα χρόνια του Ιουστινιανού, άρα χρονολογούνται ΜΕΤΑ απο την περίοδό του…

Η έλλειψη κοάζει και βοά. Σα να επιμένεις πως δεν τρέχει τίποτε που τρία μέλη της φαμίλιας Μητσοτάκη θα υπάρξουν στην νεοελληνική διοίκηση στα επόμενα τεσσεραπέντε χρόνια. Από τώρα φρίττω αναλογιζόμενος τους ερευνητές του απωτάτου μέλλοντος, τι διαφωνίες θα έχουν πάνω σε ένα νοσούν χωρίον, μη ξέροντας ποιο άτομο εννοούν.