Γη και ύδωρ
27-11-2017

Οι βροχοπτώσεις και οι πλημμύρες στη δυτική Αττική ήταν όψεις ενός ακραίου φαινομένου. Αν η Ευρυδίκη επρόκειτο για καταιγίδα με μεγάλη περίοδο επαναφοράς σε δεδομένο (με την έννοια του κανονικού) κλιματικό καθεστώς, οι ευθύνες βαραίνουν όλο το ελληνικό πολιτικό σύστημα και την κοινωνικό ωχαδερφισμό που για δεκαετίες το σύστημα έχει σμιλέψει ώστε να συντηρείται. Αν η Ευρυδίκη σχετιζόταν με εντατικοποίηση στην εμφάνιση ακραίων καιρικών φαινομένων, αποτέλεσμα ανθρωπογενούς αλλοίωσης της σύστασης της ατμόσφαιρας, οι πολιτικές ευθύνες ξεπερνούν τα σύνορα της χώρας, η διαχρονικότητά τους μετριέται με την ιστορία και οι συλλογικότητα των κοινωνικών ευθυνών με τον πολιτισμό.

Λεπτομέρειες.

Κάποτε, επαναπατρισμένος και σχετικά νέος, έλαβα μέρος στη Β Φάση εκπόνησης τοπικού αναπτυξιακού προγράμματος ενός δήμου στην ανατολική Αττική. Ευτυχώς προέβλεπαν σχεδιασμό για τα ρέματα, πλημμυρική ζώνη εκατέρωθεν των ρεμάτων σταθερού πλάτους στο μήκος του ρέματος. Πήρα τη μελετήτρια να ρωτήσω ποια πλημμύρα σχεδιασμού χρησιμοποίησαν. Η απάντησή της ήταν είθισται να παίρνουμε αυτό το πλάτος.

Στη συνέχεια έλαβα μέρος σε μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων ενός δημόσιου έργου. Είδα ρέμα, είδα ισοϋψείς – απλά πράματα. Εδώ πλημμυρίζει, παρατήρησα. Το ζητούμενο είναι να εγκριθεί το έργο, παρατήρησε ο συντονιστής με τρόπο ώστε να εγκαταλείψω τις παρατηρήσεις.

Το Δεκέμβριο του 1999 στη Βενεζουέλα, έντονες βροχοπτώσεις, κατολισθήσεις και πλημμύρες σε κερματισμένη από την ενεργό τεκτονική παράκτια ζώνη, άναρχα και πυκνά κτισμένης πάνω σε προσχώσεις από προηγούμενες πλημμύρες, σκότωσαν 30.000, ίσως παραπάνω. Η ασυνάρτητη δόμηση και η φτώχεια έπαιξαν το ρόλο του χαμένου και η φύση, με απρόσμενες βαριές μπόρες που έλουσαν μια γεωλογικά επικίνδυνη περιοχή, έπαιξε το ρόλο του άδικου. Ακραίο φαινόμενο στη συνηθισμένη τάξη (ή αταξία) των πραγμάτων; Σύνηθες φαινόμενο σε μια νέα μελλοντική κατάσταση; Ποιος νοιάστηκε πλην ακαδημαϊκών και ΜΚΟ; Οι Αμερικανοί είχαν την έννοια να στείλουν βοήθεια για να σώσουν τον αδύναμο και αδικοχαμένο και ο Τσάβεζ την αρνήθηκε, έχοντας την έννοια της επανάστασης, σώζοντάς την.

Πολιτικά παιχνίδια παίζει κάθε εξουσία, το ίδιο ο ασήμαντος δήμαρχος όπως ο κάθε πλανητάρχης. Η φύση τα έχει γραμμένα. Για να ορθοποδήσεις απέναντί της πρέπει να σταθείς μακριά από βλαχοδήμαρχο και από βλαχοπλανητάρχη, να χορέψεις ορθολογικά με το μετρονόμο της, με κανόνες και ορίζοντες χρόνου κατά πολύ ευρύτερους πολιτικών σκοπιμοτήτων. Κανόνες που συμπεριλαμβάνουν το απρόβλεπτο που είναι κι αυτό μέρος της φύσης.

Έχοντας πει αυτά, όποιος θέλει, καταφέρει και αναλάβει τοπική ή εθνική κυβέρνηση, αναλαμβάνει και ευθύνες, χορεύει, κάνοντας ό, τι πρέπει, το μέγιστο δυνατό με το μετρονόμο να χτυπά και το δάχτυλό του χαμηλωμένο.