Κάπου έτυχε να διαβάσω αυτές τις μέρες τα νέα επαγγέλματα που αναμένεται να κάνουν θραύση στο άμεσο μέλλον και στάθηκα σε ένα γεγονός που ομολογώ δεν είχα πολυσκεφτεί. Όπως όλα δείχνουν έχουμε μια καινούργια γενιά ανθρώπων που θα σφύζουν από ζωή, θα θέλουν να είναι πιο χρήσιμοι, να προσφέρουν περισσότερο, να καταναλώσουν περισσότερο, ακόμη και να επιχειρήσουν και κυρίως να έχουν ποιοτική ζωή. Και φυσικά είναι η τρίτη ηλικία. Ήδη, το βλέπουμε πως οι άνθρωποι πλέον στον δυτικό κόσμο, ζουν πολλά περισσότερα χρόνια απ΄ότι πριν και μάλιστα απολαμβάνουν καλύτερη ποιότητα ζωής ενώ πέρα από τις φθορές του γήρατος, είναι όλο και πιο υγιείς. Διαπίστωσα ακόμη, πως ορισμένα νέα επαγγέλματα δεν αφορούν τους νέους σε ηλικία αλλά τους νέους των πενήντα και άνω, που από εδώ και πέρα, μόνο στην ταυτότητα θα λέγονται μεγάλοι.

Το θέμα αναγκάστηκαν να αντιμετωπίσουν πρόσφατα στην Ινδία που ο πληθυσμός παρότι γερνά, “στέκεται” ολοένα και καλύτερα, ενώ η οικονομία δεν μπορεί να το αντέξει αυτό (δεν δίνονται συντάξεις στο 90% του ηλικιωμένου πληθυσμού). Έτσι, το πρόβλημα των άνεργων ηλικιωμένων ξεκινά ήδη να απαιτεί άμεσες λύσεις. Η μία λύση, ήταν η δημιουργία ενός οργανισμού που μαθαίνει τη χρήση υπολογιστών, μα και διάφορες τέχνες, αποκλειστικά σε όσους έχουν υπερβεί τα 60 ώστε να μπορέσουν να απασχοληθούν ή να εργαστούν ως ελεύθεροι επαγγελματίες. Θα μου πεις σιγά που θα βρουν δουλειά στην Ινδία, αλλά τέλος πάντων, είναι κάτι και αυτό.

Στον δυτικό κόσμο βέβαια, για όσους η ζωή συνεχίζεται λίγο πιο ανέμελα, η σύνταξη δεν θα είναι για αυτούς το ένα και μοναδικό όνειρο της ενήλικης ζωής τους και πανάκεια. Για κάποιους θα είναι απλά άτοπη, ενώ για μερικούς άλλους κανονική καταδίκη καθώς φαντάζομαι πως πολύ λίγοι υγιείς και δραστήριοι άνθρωποι θα θέλουν να κλειστούν σπίτι και να παραιτηθούν από τις φιλοδοξίες και τα όνειρά τους για τρεις κι εξήντα. Η νέα γενιά των άνω των πενήντα δείχνει να θέλει να ζήσει, να ονειρευτεί, ακόμη και να επιχειρήσει διότι επιτέλους στις μέρες μας, το επιχειρείν δεν είναι πια ντροπή αλλά πλήρως απενοχοποιημένο ενώ οι νέες τεχνολογίες έχουν δημιουργήσει νέες ανάγκες σε όλους μας που δεν θα είχαμε σκεφτεί μέχρι χθες.

Αν το σκεφτείς, μέχρι χθες, όλοι οι άνω των 60, ήταν απλά δυνητικοί πελάτες των οίκων ευγηρίας. Για κάποιες οικογένειες ήταν αβάσταχτο βάρος, για άλλες αναγκαίο κακό λόγω σύνταξης που συνεισέφερε στην οικογένεια και για άλλες, από μακριά κι αγαπημένοι, ενώ η καλή υγεία στην τρίτη ηλικία, ήταν κάτι σπάνιο. Σύντομα, οι γιαγιάδες και οι παππούδες θα αποτελούν εξίσου ενεργό κομμάτι της κοινωνίας, με εξίσου ανταγωνιστικές δουλειές, σπουδές, εισόδημα και κοινωνική ζωή. Και αυτό θα είναι τέλειο, διότι όλοι και κυρίως η αγορά, θα αναγκαστεί να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα για να ικανοποιήσει το νέο αυτό κοινό. Η μόδα θα πρέπει να καλύψει τις ανάγκες των μεγαλύτερων ηλικιών, από μεγέθη και άνεση, μέχρι φιλικότερα υφάσματα και ευκολότερες φόρμες, ενώ τα εστιατόρια θα αναγκαστούν να προσφέρουν πιο υγιεινά πιάτα, ίσως πιο χορτοφαγικά και σίγουρα τίγκα στις παραδοσιακές αναφορές.

Έτσι λοιπόν, ένας σύμβουλος επαγγελματικού προσανατολισμού για ηλικιωμένους, ενώ για εμάς ακούγεται κάπως, σε λίγα χρόνια, θα ακούγεται όχι απλά λογικό μα απαραίτητο. Μου μοιάζει λίγο όπως πριν μερικά χρόνια που γελούσαμε με τους απανταχού life coaches (οκ, ακόμη γελάμε)  μα σήμερα είναι κανονικότατο επάγγελμα, με πλήθος κόσμου που έχει πραγματικά ανάγκη κάποιον να τον βοηθήσει να διαχειριστεί τη ζωή του, από την καριέρα και τα οικονομικά του μέχρι τα ψυχολογικά του. Κάπως έτσι, οι ώριμοι νέοι του άμεσου μέλλοντος, θα χρειάζονται συμβούλους για τις καριέρες τους, που προφανώς δεν θα έχουν μοναδικό στόχο το κέρδος αλλά όντας πια απαλλαγμένοι από τα άγχη της νιότης, τη λύσσα για την κορυφή και το κυνήγι του χρήματος, τώρα μάλλον θα έχουν άλλους πιο ώριμους στόχους και μάλιστα με λιγότερο τρέξιμο, άγχος, ίσως και φυσική κόπωση. Επαγγέλματα με επίκεντρο το κοινό καλό, την ευημερία των ανθρώπων, την οικολογία και γενικά, επαγγέλματα με πιο ευγενείς στόχους από εκείνα των νέων επιχειρηματιών, θα κάνουν θραύση στις μεγαλύτερες ηλικίες.

Όμως και από τα πιο καθημερινά επαγγέλματα, μια μεγάλη μερίδα τους σε λίγα χρόνια, θα ανήκει δικαιωματικά στους λιγότερο εύπορους ηλικιωμένους που είτε δεν θα δικαιούνται ή δεν θα επιθυμούν σύνταξη τόσο νωρίς. Δικαιωματικά λοιπόν δικά τους, θα είναι όλα τα “κατώτερα” επαγγέλματα για πολλούς λόγους. Λόγω σοφίας, περιορισμένου ή ελαστικού ωραρίου ή ακόμη και από μεγαλύτερη ανάγκη για δουλειά, η τρίτη ηλικία θα έχει το προβάδισμα κάποια στιγμή στο μέλλον, καθώς ας το παραδεχτούμε, σήμερα σχεδόν κανείς δεν προσλαμβάνει υπαλλήλους άνω των 50. Για παράδειγμα, μάντεψε ποιοι θα δέχονται ευχαρίστως να δουλεύουν από το σπίτι δια βίου ή ποιοι θα έχουν τα πρωτεία σε βαρετές δουλειές αρχειοθέτησης ή τηλεφωνικές μόλις δύο-τριών ωρών. Ποιοι θα δέχονται ευχαρίστως λιγότερα χρήματα για να κάνουν μια φαινομενικά εύκολη δουλειά που δεν πιάνει καν το τετράωρο, που πληρώνει ελάχιστα, ή όλοι βαριούνται ή και μισούν να κάνουν, όπως για παράδειγμα θυρωρός ή υπάλληλος telemarketing ή τηλεφωνητής σε ερωτηματολόγια για έρευνες.

Παρότι έχω ακόμη κάμποσα χρόνια μέχρι την ηλικία της σύνταξης, πραγματικά δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου να ψάχνει νέες καριέρες και επιχειρηματικές ιδέες στα εξήντα μου. Πιθανόν βέβαια τότε, που οι ρυθμοί και οι υποχρεώσεις της ζωής μας να έχουν κουλάρει, και όντας λίγο πιο κουρασμένοι μα ακόμα αρκετά υγιείς, να θέλουμε όντως έναν νέο πιο χαλαρό σκοπό στη ζωή που θα μας κάνει να νιώσουμε λίγο πιο χαρούμενοι ίσως και πιο χρήσιμοι. Δεν ξέρω. Πάντως προτού (το) επιχειρήσω, έστω για λίγο, σκοπεύω να το ζήσω το όνειρο του συνταξιούχου. Όπως και να το κάνεις, η σύνταξη θα είναι μεγάλο απωθημένο της γενιάς μας.